DAMSPORT Edward Jorna

Edward Jorna • 19 april 2023, 13:19 • Sport

Maart 1967. Harm Wiersma uit Leeuwarden is pas 13 jaar als hij in Utrecht deelneemt aan het NK dammen. Wiersma zal derde worden. Achter hem is Ton Sijbrands, de latere winnaar van het toernooi, vol ontzag over het talent van Wiersma.

Foto: ANP

Drachten | Drachten is tussen 8 en 17 november gastheer van het Nederlands kampioenschap dammen. Plaats van handeling is Fryslân het Van der Valk Hotel. Het is voor de vijfde keer in de historie dat het NK dammen in wordt gehouden.

De grote initiator die het Nederlands kampioenschap naar Fryslân haalde, is de 32-jarige Jan van Dijk. De Wolvegaster is sinds begin 2022 penningmeester van de Koninklijke Nederlandse Dam Bond (KNDB) en als zodanig mede betrokken bij de organisatie van het NK. Omdat er niemand uit de damwereld zich aanmeldde om de organisatie van het NK op zich te nemen, trok Van Dijk zelf de stoute schoenen aan.

Met steun van een grote sponsor - de naam wordt later dit jaar bekendgemaakt - kwam Van Dijk uit bij Drachten. Dat is niet helemaal toeval, want Van Dijk is opgegroeid in Ureterp en weet als zodanig goed de weg in de hoofdplaats van de gemeente Smallingerland. Drachten was één keer eerder het toneel van een NK dammen. In 1989 won Rob Clerc er een van zijn in totaal acht titels.

Op het NK is plek voor veertien deelnemers. Na de halve finales van het NK vorig weekeinde zijn elf namen bekend. Dat zijn Luuk Terweijden, Hein Meijer, Anton van Berkel, Jan van der Star, Matheo Boxum, Wouter Ludwig, Gerlof Kolk, Ben Provoost, Jan Groenendijk, Alexander Baljakin en Martijn van IJzendoorn. De overige drie deelnemers worden op basis van een wildcard tot het toernooi toegelaten.

Van die drie wildcards wordt in elk geval eentje, vanwege Drachten alsdecor van het NK, aan een Friese dammer vergeven. Daarmee komt het aantal Friese deelnemers op twee uit, want tijdens de halve finale plaatste Gerlof Kolk zich ook al voor de eindstrijd. De regerend Nederlands kampioen sneldammen uit Leeuwarden, van beroep programmamaker bij Omrop Fryslân, was één keer eerder actief op het NK. Dat was in 2008 in Emmeloord. Kolk, die uitkomt voor de enige Friese ereklasser Damcombinatie Fryslân, eindigde toen als dertiende.

Met de organisatie van het NK dammen is zo’n 35.000 euro gemoeid. In de wetenschap dat de KNKB daar waar nodig financieel bijspringt, is Van Dijk er stellig van overtuigd dat hij de begroting deze zomer rond zal krijgen. Van Dijk, die uitkomt voor damclub Witte van Moort uit het Overijssels Westerhaar, doet zelf overigens niet mee aan het NK. Vanwege persoonlijke redenen - ‘andere prioriteiten’ - zag hij af van deelname aan de halve finale. Daarmee verspeelde hij weliswaar een startplek, maar het maakte het wel mogelijk om zichzelf als (voorlopige) ‘toernooidirecteur’ naar voren te schuiven. Van Dijk nam driemaal deel aan het NK. Zijn beste resultaat was de vierde plek begin dit jaar in Wageningen, waar het uitgestelde NK dammen van 2022 werd gespeeld.

Supertalent

Het NK telt in ieder geval drie debutanten. Dat zijn Luuk Terweijden uit Heerhugowaard, Jan van der Star uit Biddinghuizen en Matheo Boxum uit Emmeloord. Van die drie is de plaatsing van Boxum het opmerkelijkst. Boxum, die in de ereklasse speelt voor Hijken DTC, is namelijk nog maar dertien jaar. In de geschiedenis van het NK dammen gebeurde het één keer eerder dat een dertienjarige zich voor het hoofdtoernooi plaatste. In 1967 debuteerde de dertienjarige Harm Wiersma met een derde plaats. Het was het begin van een imposante carrière waarin de inmiddels bijna zeventigjarige Wiersma, de succesvolste Friese dammer aller tijden, onder meer zes wereldtitels en zeven Nederlandse titels veroverde.

Wiersma is een van de vier Nederlandse kampioenen van Friese komaf. Pieter Bergsma, geboren in Warten, had in 1968 de primeur. Het bleef bij die ene titel. Hij werd opgevolgd door de in Leeuwarden geboren Wiersma, die zijn eerste titel in 1972 pakte en zijn laatste in 2001. In de jaren dat hij niet won, stond Wiersma vaak ook niet op de deelnemerslijst.

Jannes van der Wal

De excentrieke Jannes van Wal, geboren in Driezum, won het NK in 1981, 1984, 1985 en 1987. Van der Wal, die in 1996 aan de gevolgen van leukemie overleed, werd ook eenmaal (in 1982 in het Braziliaanse São Paulo) wereldkampioen. De vierde Fries met een Nederlandse titel op zak is de in Opeinde geboren Auke Scholma. Hij won de titel net als Pieter Bergsma eenmaal: in 1995.

Jan Groenendijk is in Drachten de titelverdediger. Samen met Alexander Baljakin, die hij bij het NK dammen van 2022 na een barrage versloeg, en met Martijn van IJzendoorn behoort hij in november tot de topfavorieten. Zoals gezegd is het in de meer dan honderdjarige historie van het NK dammen de vijfde keer dat het toernooi binnen de Friese provinciegrenzen gespeeld wordt. Eerder gebeurde dat in Leeuwarden (1989), Drachten (1991), Surhuisterveen (1992) en Harlingen (2018).