(1) Jeroen,van den Akker - Thijssen,Kees
NLD-chT, 05-01-2002

1.32-28 18-23 2.33-29 23x32 3.37x28 16-21 4.31-26 19-23 5.29x18 13x33 6.39x28 21-27 7.38-33 9-13
[ Witspelers die in deze openingsvariant willens en wetens een zwarte voorpost op 27 toelaten, doen dat meestal in de verwachting dat hun tegenstanders zich met 12-18-23x23 zullen opstellen dan wel (bijvoorbeeld na 7...14-19 8.43-39 17-22 met 17-22x22. In beide gevallen heeft wit redelijke vooruitzichten om hetzij tot aantrekkelijk omsingelingsspel te komen (Schwarzman-Baljakin, WK 1984), hetzij het initiatief volledig over te nemen (Schwarzman-Van Lith, Brunssum 1991).Maar Thijssen, die deze variant ook met wit op zijn repertoire heeft staan (in een partij tegen Van Meggelen, Den Haag 1999, kreeg hij er belangrijk voordeel mee!), volgt een heel ander plan: ]
8.44-39 4-9 9.50-44 11-16 10.34-29 20-24 11.29x20 15x24 12.40-34 7-11
[ Mogelijk voelde Thijssen niet voor de vereenvoudiging 12...10-15 13.41-37 27-31 14.36x27 17-21 15.26x17 12x23 16.34-29 enz. Maar eerst 12...14-20 en daarna pas 13...10-15, zoals (zij het met schijf 3 op veld 4) Erno Prosman speelde in een competitiepartij tegen Altsjoel (1991), was een belangrijk alternatief. In elk geval had Van den Akker dan eerst 34-29 moeten doen alvorens hij de opstoot 28-23 had kunnen plaatsen. Waarmee overigens allerminst een waarde-oordeel over de tekstzet wil zijn uitgesproken. ]
13.45-40 1-7 14.42-38 10-15 15.28-23 Ziedaar het verschil: vanaf dit moment zou op 15/16...14-20 steeds 16/17.23-19! volgen. Maar zoals - impliciet - gezegd: ik sluit niet uit dat Thijssen het zo gewild heeft. 5-10 16.48-42 13-18! 17.34-30
[ Met dit goed getimede zetje verplicht zwart zijn tegenstander de voorpost op 23 te verleggen naar veld 24, omda 17.41-37? 18x29 18.34x23 het bezwaar heeft dat wit na 14-20! niet naar 29 kan ruilen wegens 20...27-32 en 21...17-21 +. ]
17...18x29 18.30x19 14x23 19.33x24 Onder gunstiger omstandigheden (36 op 37, geen stukken meer op 46 en 3) heeft deze decorwisseling zich ook voorgedaan in de tweede partij van de acht duels omvattende trainingsmatch die ik voorjaar 1992 tegen Bassirou Ba speelde. Toen was het wit die de beste kansen zou krijgen (aan de inhoudrijke slotfase heb ik destijds nog twee Volkskrant-rubrieken gewijd), maar in de gegeven situatie is het veeleer zwart die positioneel aan de leiding gaat. Dat zal echter niet lang meer duren... 17-21 20.26x17 11x22 21.41-37 12-18 22.40-34 7-12 23.46-41 16-21 24.34-29 23x34 25.39x30 10-14 26.44-39 21-26 27.39-33 8-13 28.33-29!

[ En vooral niet 28.33-28? 22x33 29.38x29 wegens 2-7! met de dreiging 27/26-31! annex 18-22 +, waartegen ook 30.30-25 geen afdoende parade vormt. ]
28...2-7? Maar hier blijkt het opspelen van schijf 2 alleen maar verzwakkend te werken. Zo 27...8-13 al niet voor versterking vatbaar was, dan moet de tekstzet beschouwd worden als de eerste van een drietal onnauwkeurigheden c.q. regelrechte fouten, als gevolg waarvan het spelbeeld een ware metamorfose zal ondergaan: 29.38-32! 27x38 30.42x33! 22-27? 31.33-28! 27-32 32.28-23!
[ Gedwongen 32.28-22? 18x27 33.37x28 13-19! 34.24x4 14-19 (34...14-20! 35.4x31 26x46+/- maar sterk.) ]
32...14-20 33.37x28 20-25 Heeft de zwartspeler werkelijk gemeend schijfwinst te forceren? Wie nog nooit heeft meegemaakt hoezeer Thijssen het altijd op een race-tegen-de-klok laat aankomen, kan zich misschien maar moeilijk voorstellen dat de weerlegging van het schijnoffer hem moet zijn ontgaan. Maar ik acht het helemaal uitgesloten dat Thijssen, zelfs vanuit de stand na 31.33-28, bij volle bewustzijn zou kiezen voor de stelling die na wits 35e zet op het bord prijkt... 34.43-39!! 25x43 35.49x38 Na dit tegenoffer staat het in materieel opzicht weer gelijk. Maar daar is dan ook alles mee gezegd: positioneel bezien staat wit, met zijn door een ontwikkelingsvoorsprong van 8 tempi ondersteunde aanval, oppermachtig! 6-11 36.38-33 11-17 37.41-37 7-11 38.35-30 11-16 39.30-25 18-22

40.36-31
[ Voor 40.24-20 15x24 41.29x20 was het nog een beetje vroeg (13-18-23). ]
[ En op 40.23-19 had zwart 22-27!? 41.19x8 9-13!? 42.8x19 27-32 kunnen proberen. Maar met de profylactische tekstzet bereidt Van den Akker de uiteindelijke overval in alle rust voor. ]
40...13-18 41.23-19! 9-14 42.19x10 15x4 43.24-19 16-21 44.37-32! 26x37 45.32x41 22-27! Hierna ondervindt wit geen enkele hindernis meer op zijn weg naar de damlijn.
[ 45...3-9!? was hardnekkiger geweest, al wijst de analyse uit dat wit ook in dat geval zou hebben gewonnen, zowel met 46.25-20! als met het iets minder nauwkeuriger (46.19-14 9x20 47.25x14 Maar ook daarover wellicht een volgende keer meer.) ]
46.19-14 27-31 47.25-20 21-27 48.20-15 17-21 49.14-10 En vlak voordat hij door zijn vlag zou gaan (de wederzijdse bedenktijden luidden 1 uur 57 om 1 uur 59), gaf de totaal overspeelde Thijssen zich gewonnen. Ik vrees dat in het huidige tijdsgewricht niet veel spelers in een soortgelijke situatie dezelfde hoffelijkheid aan de dag hadden gelegd.
2-0

(2) Jeroen,van den Akker - Thijssen,Kees
NLD-chT, 05-01-2002

1.32-28 18-23 2.33-29 23x32 3.37x28 16-21 4.31-26 19-23 5.29x18 13x33 6.39x28 21-27 7.38-33 9-13 8.44-39 4-9 9.50-44 11-16 10.34-29 20-24 11.29x20 15x24 12.40-34 7-11 13.45-40 1-7 14.42-38 10-15 15.28-23 5-10 16.48-42 13-18! 17.34-30 18x29 18.30x19 14x23 19.33x24 17-21 20.26x17 11x22 21.41-37 12-18 22.40-34 7-12 23.46-41 16-21 24.34-29 23x34 25.39x30 10-14 26.44-39 21-26 27.39-33 8-13 28.33-29! 2-7? 29.38-32! 27x38 30.42x33! 22-27? 31.33-28! 27-32 32.28-23! 14-20 33.37x28 20-25 34.43-39!! 25x43 35.49x38 6-11 36.38-33 11-17 37.41-37 7-11 38.35-30 11-16 39.30-25 18-22 40.36-31 13-18 41.23-19! 9-14 42.19x10 15x4 43.24-19 16-21 44.37-32! 26x37 De eerste diagramstand geeft de stelling na 45.32x41

weer. Thijssen, die in deze fase ook nog door hevige tijdnood gekweld werd (al zal hij dat niet eens het ergste hebben gevonden...), speelde hier 22-27? en hield het vier zetten later
[ Met iets meer bedenktijd tot zijn beschikking had de zwartspeler ongetwijfeld gevonden dat 45...3-9! meer verdediging zou hebben geboden. Niet dat die tussenzet wit van dam had kunnen afhouden. Maar 45...3-9 had - om te beginnen - de onstuitbare opmars in de richting van de velden 14 en 15 (en verder) wel enig oponthoud bezorgd. Nog veel belangrijker echter is dat wit, ongeacht of deze nu voor
A) 46.19-14 9x20 47.25x14 En die omstandigheid maakt het zwart mogelijk om, door dezelfde opstelling als in de partij in te nemen (dus door schijven naar de velden 21, 27 en 31 te dirigeren), het vijandelijke stuk op 33 als het ware in de rug aan te vallen.Zoals ik vorige week al schreef: aan de uitslag had 45...3-9 niets kunnen veranderen. Maar wit had - en dat is een levensgroot verschil met het werkelijke verloop - wel allerlei obstakels moeten overwinnen. Kijkt u maar wat er zoal had kunnen volgen: 1) 46.19-14 9x20 47.25x14 21-26 48.29-24 in verband met de ruimte beperk ik mij tot het meest voor de hand liggende vervolg; daarmee wil echter allerminst gezegd zijn dat subtiele, temporiserende speelwijzen als (48.41-37 22-27 49.37-32 27x38 50.33x42 enz.; of zelfs 48.47-42 22-27 49.41-36 enz. incorrect zouden zijn) 48...26-31 49.24-20 22-27 50.20-15 17-21 51.14-9!! van alle serieuze alternatieven geeft misschien alleen het complicerende (51.41-36 31-37 52.14-10 enz. nog bepaalde kansen; maar de 'tekstzet' is verreweg het sterkst) 51...4x13 52.15-10

Vanuit de tweede diagramstand onderzoeken we drie verschillende verdedigingen voor zwart: 1.1)
A1) 52...31-37 53.41x32 27x29 54.10-4! 13-19 nog de beste: (54...12-17 55.28-23+/-) 55.4x16 29-34 56.16-21!! absoluut de enige: na onmiddellijk (56.16-49? laat zwart schijf 34 'hangen' en werkt met 19-24-30! enz. naar een puntendeling toe) 56...12-18 of ook 57.21-49!! en nu bijvoorbeeld nog nu pas; niet echter (57.21-27? wegens 19-23!! met remise) 57...19-24 of ook (57...34-39 58.47-42! 19-24 59.42-38! 24-29 60.28-23! 29-33 61.38x29 18-22 62.23-18!! 22x13 63.29-23) 58.49-44 24-30 59.28-23!! (de pointe van wits 56e zet) 18x29 60.44-35
A2) 1.2) 52...31-36 53.33-29! 12-17 54.29-24! (zoals gezegd: vanzelf gaat het allemaal niet!) 18-22 (wat anders?) 55.10-4 22x33 56.4x39 27-32 57.39x11! 32-38 58.11-16! 38-42 59.16x32!! 42-48 60.32-23!! 48-26 61.23-10!! en hoewel het resterende 4x2 dammeneindspel nog buitengewoon lastig is (uit de 60e en 61e zet valt al op te maken dat het om moeilijk te doorgronden tempowisselingen draait!), gaat wit volgens het computerprogramma TRUUS wel degelijk winnen!
A3)1.3) 52...13-19 53.41-36!! (alleen zo) 31-37 54.10-4 37-41 55.4x31 en nu een laatste splitsing: 1.3.1)
A3a) 55...21-26 56.31-48! al is (56.31-27 hier eveneens toereikend, bijvoorbeeld 41-46 57.27-49! gevolgd door 46x23 58.36-31! 26x37 59.33-28) 56...41-46 57.28-22! 19-23 een elegant slot is ook (57...46-37 58.48x31 26x37 59.36-31! 37x26 60.33-29) 58.22-18! 23-29 59.18x7 29x38 60.7-2! zonder vrees voor 46-37 61.48x31 26x37 62.36-31 37x26 63.2-16 en nadat wit schijf 38 veroverd heeft, wint hij door overmacht.
A3b) 1.3.2) 55...19-24 56.28-22! maar vooral niet te gretig (56.31-26? wegens 24-29=) 56...41-46 57.31-26! (nu pas) 21-27 (er is niet beter) 58.26x35 27x18 59.35-49 (59.33-29 en wit heeft voor de derde keer een gewonnen 4x2 eindspel in handen.)
A3c) want 55...12-17 stelt niets voor na 56.31-18! en altijd 57.18-23 +
A4) van belang is nog dat wit op 52...12-17 over de finesse 53.41-36! 31-37 54.47-41! en 37x46 55.10-5+/- beschikt
B) kiest dan wel voor 46.25-20 9-13 47.19x8 12x3 48.20-14 , voor de voortzetting van zijn aanval schijf 29 zal moeten aanwenden. Ziedaar hoe het bij het meest voor de hand liggende vervolg op 45...3-9 46.19-14 enz. toch nog, ook al is het op het nippertje, op z'n pootjes terecht komt voor wit. Maar het kan ook anders, minder ingewikkeld vooral: 2) 46.25-20(!) 9-13 47.19x8 12x3 48.20-14 (ten opzichte van variant 1 heeft wit nu twee tempi gewonnen; het belang daarvan komt echter pas over een vijftal zetten aan het licht) 21-26 (met uw welnemen laat ik het plan 22-27-31 rusten) 49.29-24 26-31 50.24-20 22-27 51.20-15 17-21 52.41-37!! 31x42 53.47x38

Ziedaar het grote voordeel van de methode met 46.25-20 en 48.20-14: omdat schijf 12 nu op veld 3 staat, moet zwart het ditmaal zonder de reddende finesse (52...)4-9!!, (53...)18-23! en (54...)23x43 = stellen! Daardoor kan er nog volgen 27-31 54.14-10 3-9? speculeert op
B1) 55.10-5? 18-23!! 56.28x19 9-14!! 57.19x10 31-36 met minstens remise; maar:
B2) 55.28-23!! 18x29 56.33x24 9-14 57.10x19 31-37 58.19-14! 21-27 gedwongen: na (58...37-41? 59.14-10 zou zwart zelfs niet meer op dam komen) 59.14-10 27-32 60.38x27 37-42 61.10-5 42-48 62.27-21 (of zelfs 62.27-22 dan wel 62.5-19), waarna er andermaal een 4x2 dammeneindspel ontstaan is dat wit andermaal gaat winnen! ]
46.19-14 27-31 47.25-20 21-27 48.20-15 17-21 49.14-10 terecht voor gezien.
2-0