Dec 30, 2024 by Fred Ivens

Jan Groenendijk is de nieuwe wereldkampioen dammen, hier wordt hij gefeliciteerd door zijn moeder Hanneke.

Geen ‘schaakscenario’ bij de matches om de wereldtitel dammen. Vorige maand stevenden de Chinese titelverdediger Ding Liren en zijn uitdager Dommaraju Gukesh af op een barrage. In de slotfase van de laatste partij kon het 18-jarige Indiaase wonderkind dankzij een blunder van zijn opponent echter nog onverwacht toeslaan en zo een verlenging voorkomen.

In de twaalfde en laatste ronde van de ‘dubbele’ strijd om de wereldtitel dammen bewezen de vier combattanten dat het zelfs nog veel ‘gekker’ kon en zorgden, tegen alle verwachtingen in, voor een wel heel sensationeel dagje.

Uitdager Jan Groenendijk (26) strafte eerst in de ‘normale’ slotpartij te passief spel van titelverdediger Yuriy Anikieiev (41) hardhandig af, scoorde in de tiebreak ook de noodzakelijke winstpartij nummer twee en kon daardoor zijn grote droom realiseren: na twee tweede plaatsen en talloze successen eindelijk ook wereldkampioen. De huldiging volgt morgen (dinsdag).

Yuriy Anikieiev kapituleert

Bij de vrouwen leek de ‘Wageningse’ uitdaagster Darya Tkachenko tegen Viktoriia Motrichko hard op weg naar haar vijfde wereldtitel maar liet die in het late middenspel uit haar handen glippen. Nu volgt morgen (dinsdag) een tiebreak voor de noodzakelijke tweede winstpartij.

Viktoriia Motrichko – Darya Tkachenko

Sensatie

 Groenendijk kwam in de twaalfde ronde opnieuw wat gemakkelijker te staan. Er leek niet veel aan de hand maar met ragfijn positiespel zorgde hij er voor dat het met Anikieiev van kwaad tot erger ging. Host Ester van Muijen constateerde al dat er ‘een ongelofelijke sensatie in de lucht hing’ en daar bleek geen woord van gelogen. In een 5-om-5-stand zag de Oekraïense wereldkampioen de bui al hangen en capituleerde na 54 zetten. Het leidde tot een daverend applaus van het massaal meelevende en ademloos toekijkende publiek voor wie zelfs een extra zaal nodig was. Groenendijk: “Op een gegeven moment dacht ik: ik ga gewoon winnen. Ik temperde die euforie echter al snel  want ik besefte dat ik nog niets had en nóg een partij moest winnen”.

Laatste instructies van arbiter Lyublyana Turiy

Twee uur later zaten beiden alweer achter het bord voor de tiebreak met versneld tempo. De titelverdediger probeerde die nog wel te verplaatsen naar de volgende dag maar dat bleek een kansloze missie. De eerste drie partijen eindigden in een gelijkwaardige remise maar in de vierde (blitz)partij gebeurde er van alles. Groenendijk (26) kwam eerst gewonnen te staan maar met de vlag op vallen greep hij mis en moest vechten voor lijfsbehoud wat herm goed afging. In de vijfde partij van deze uitputtingsslag werd de moed van de geboren en getogen Wageninger beloond. Met nog luttele seconden op de klok combineerde hij in een geladen stelling naar dam waarna een zenuwslopend afspel volgde. Groenendijk bleef echter gefocust en kon even later breeduit lachend een staande ovatie en de felicitaties van het massaal toegestroomde publiek in ontvangst nemen. De huldiging volgt morgen.

Oordop

De Nijmeegse student in de natuur- en sterrenkunde: “Het eerste wat ik deed toen Yuriy opgaf was mijn oordop eruit halen want die zat vast. Pas daarna voelde ik vooral opluchting dat het voorbij is en dat is gelukt waar ik met mijn team de afgelopen maanden zo hard voor heb gewerkt. Hoeveel tijd, moeite, energie en stress we er in hebben gestopt. Wereldkampioen, ongelofelijk. Ik denk wel dat ik de terechte winnaar ben. Ik heb het twee keer zwaar gehad maar maar was in de meeste partijen de bovenliggende partij. Dat is vandaag het beste tot uiting gekomen”.

Ton Sijbrands

En niemand die Groenendijk de titel misgunde. Ook demonstrateur en oud-wereldkampioen Ton Sijbrands was van mening dat er daar maar één speler aanspraak op mocht maken. “Jan is het meer dan terecht geworden. Hij voert met grote afstand de ratinglijst aan en heeft al vele grote successen geboekt. Het zou ongerijmd zijn geweest als hij nu geen wereldkampioen was geworden. Yuriy is uiteindelijk bezweken onder de druk die Jan de laatste dagen op hem heeft uitgeoefend”, aldus Sijbrands die ook van mening is dat winst in een klassieke, reguliere partij hoger zou moeten worden gewaardeerd dan in een barrage.

Vrouwen

De vrouwen maakten er weer een aantrekkelijk schouwspel van. Darya Tkachenko trok meteen met veel lef aanval. Viktoriia Motrichko liet zich ook niet onbetuigd en begon een principiële omsingeling. De ‘Wageningse’ uitdaagster kreeg niet alleen – zoals gebruikelijk – voordeel op de klok maar ook in de stand. De Oekraïense titelverdedigster kreeg steeds meer stellingsongemakken en kwam volgens de computer zelfs verloren te staan.  Tkachenko was even virtueel wereldkampioen maar liet de winst glippen. Ze kreeg nog wel een 4-om-2-eindspel op het bord dat echter precies remise bleek. Morgen volgt een barrage met een Golden Score. Wie het eerst wint is wereldkampioen.

Darya Tkachenko

Na dertien remises en twee zeges pakt Jan Groenendijk zijn eerste wereldtitel dammen

Dammer Jan Groenendijk heeft voor het eerst in zijn carrière de wereldtitel veroverd. De 26-jarige Nederlander versloeg in het stadhuis van Wageningen in een tweekamp de Oekraïense titelverdediger Joeri Anikejev de benodigde twee keer.

Sportredactie 30-12-24, 20:01 Laatste update: 20:03

Groenendijk won eerst de twaalfde en laatste partij, nadat alle partijen daarvoor in remise waren geëindigd. De tweekamp ging daarna verder, omdat er twee zeges vereist waren voor de wereldtitel. Daarna boekte Groenendijk na twee remises in de rapidpartijen de tweede benodigde overwinning in een partij blitz, een nog kortere variant.

In voorbereiding op het duel met Anikejev leefde Groenendijk als een monnik op topsportcentrum Papendal, vertelde hij aan deze krant. De laatste week voor het WK huurde Groenendijk een vakantiehuisje in de Achterhoek, om in alle rust door te kunnen trainen. Met zijn begeleidingsteam, bestaande uit vijf personen, ging het dag in dag uit slechts over twee zaken: zijn eigen spel en de speelstijl van opponent Anikejev.

Met resultaat dus. Groenendijk heeft zijn eerste wereldtitel te pakken. De Nederlander was eerder al drie keer als tweede geëindigd in het WK. Vorig jaar pakte hij zilver achter Anikejev.