(1) Hoekman-Jankovskaja,N - Sijbrands,Ton
NLD-chT, 16-02-2002

1.32-28 17-21 2.34-29 21-26 3.40-34 16-21 4.45-40 11-16 5.37-32 26x37 6.42x31 19-23 7.28x19 14x23 8.47-42 6-11 9.31-26
[ Gebruikelijker is 9.42-37 21-26 en nu of
A) 10.32-28 enz.,
B) òf eerst 10.35-30 20-25 11.50-45 (11.40-35; en daarna op enig moment 11.32-28) ]
9...1-6 10.26x17 12x21 11.42-37 21-26 12.29-24 20x29 13.33x24 Deze manier om de vijandelijke bordhelft te betreden, zou men als een positionele concessie kunnen uitleggen: schijf 35 komt in zekere zin 'buitenspel' te staan, wat na 35-30-24 natuurlijk niet het geval was geweest. Maar slecht hoeft 12.29-24 geenszins te zijn. 7-12 14.32-28 23x32 15.37x28 16-21 16.39-33 11-16 17.41-37
[ Terecht laat de witspeelster zich niet tot 17.36-31 26x37 18.41x32 verleiden: de linker vleugel zou er te zeer door verzwakt worden. ]
17...6-11 18.44-39 11-17 19.36-31 Zwart stond klaar om 19...18-22 door te zetten. Met de tekstzet neemt wit de laatste gelegenheid te baat om met behulp van het terugruiltje 37-32x41 het randstuk 36 op te lossen. 18-22 20.37-32 26x37 21.32x41 22-27 Aanvankelijk was ik hier 21...21-27 en/of 21/23...13-18 van plan, maar bij nader inzien beviel de flexibele tekstzet mij beter. 22.50-44 10-14 23.34-29 14-20 24.40-34 21-26 25.28-23?! Energiek maar twijfelachtig, zoals de komende zetten uitwijzen: 17-22! 26.41-37 13-18!

27.38-32
[ Dit zal niet het vervolg geweest zijn dat Hoekman/Jankovskaja in gedachten had toen zij zo-even een tweede voorpost innam. Maar het is waar dat wit niet vooruit mocht slaan wegens 28...26-31!, 29...22-28 en 30...8x37. Daarnaast was 27.34-30 vrijwel onspeelbaar wegen 27.34-30 vrijwel onspeelbaar wegens 20-25! met de (dam)dreiging 29...15-20! en 30...4-10 +. ]
[ En ook na 27.46-41 27-31! had zwart prachtig spel gekregen, ongeacht of wit na 28.41-36 31x42 vervolgt met 29.48x37 dan wel met (29.38x47 26-31! 30.36x27 22x31) 29...20-25! 30.38-32? 26-31 enz. ]
27...27x38 28.33x42 5-10!
[ 28...26-31! 29.37x26 22-28 30.23x32 ]
[ Door 5 naar 14 te dirigeren en vervolgens te spelen, neemt zwart het vijandelijke stuk op 23 op de korrel. Datzelfde effect kon hij niet met 28...9-13? bereiken, omdat na 29.42-38! het het opkomen van schijf 5 verhinderd is door 30.37-31! enz. met dam. ]
29.42-38
[ Maar de belangrijkste tactische rechtvaardiging voor de tekstzet schuilt in het even geestige als ongewone variantje 29.34-30 9-13! al is (29...20-25! 30.24-19 25x34 31.39x30 15-20! enz. minstens zo goed) 30.23-19? 20-25! 31.19-14 25x23 32.14x5 23-29! 33.24x33 26-31! 34.37x26 16-21 35.26x28 13-19 36.5x23 18x47+/- ]
29...10-14 30.38-33 9-13 31.43-38 Na rijp beraad besluit de witspeelster schijf 23 te offeren, in de hoop het verloren materiaal te zijner tijd weer te heroveren.
[ Een begrijpelijke keuze voor wie bedenkt dat ook 31.33-28 22x33 32.39x28 18-22! 33.28x17 12x21 niet lijkt te kunnen redden. Drie voorbeeldjes:1)
A) 1) 34.44-40? 3-9! en nu: 1.1) 35.43-38 1.2) (35.46-41 21-27! 36.43-38 20-25! (nu pas; merk overigens op dat de ontstane positie, zij het met verwisselde kleuren en enkele verschilletjes in - uitsluitend! - de witte stand, ook al eens is voorgekomen in de competitiepartij Sijbrands-Ekkel 1989) 37.48-43 27-31! 38.23-19 31x33 39.19x10 9-14! 40.10x19 33-39+/-) 35...20-25 36.38-32 21-27 37.32x21 16x27+/-
B) 34.44-39? 13-19! 35.24x13 8x28 36.43-38 14-19! met winst 37.29-23 28-33+/-
C) 34.43-38! veel meer verdediging dan beide spelers tijdens de partij meenden. Bij analyse ontdekte ik namelijk dat wit na 21-27 (34...13-19! 35.24x13 8x28 36.38-32 26-31! 37.37x17 28x37 38.29-23! 3-8! enz. moet hebben. Maar het ingewikkelde afspel dat uit die variant voortvloeit, is beslist niet zonder meer gewonnen.) 35.44-39! 13-19! 36.24x13 8x28 behalve 37.38-33? (37.38-32! 27x38 38.48-42! 38x47 39.34-30 47x24 40.30x10 kan doen.) 37...28-32! 38.37x28 27-31 enz. met winnend voordeel ]
31...13-19! 32.24x13 8x28 33.35-30 4-9!!

Toch mankeert er in praktisch opzicht weinig of niets aan de tekstzet. Mijn intuitie zei mij namelijk dat Hoekman/Jankovskaja die voor de hand liggende zet zou spelen die in de partij daadwerkelijk op het bord kwam:
[ zou 33...14-19! objectief bezien nauwkeuriger zijn geweest. Immers: na 34.30-24 19x30 35.34x14 4-9 36.14-10 15x4 37.38-32 9-14 38.32x23 3-8 heeft zwart een beslissende greep op de - als gevolg van de weggevallen controle over veld 24 - ontmantelde witte aanvalsstand.Ter illustratie geef ik de volgende spelgang: 39.49-43 8-13 40.43-38 13-19 41.38-32 19x28 42.32x23 2-8 43.48-43 8-13 44.43-38 13-19 45.38-32 19x28 46.32x23 4-9 47.37-32 (anders raakt wit zijn voorpost gewoon kwijt) 9-13 48.32-28 22-27 49.39-34 13-19 50.44-39
A) 50...27-31! 51.34-30 31-37 52.30-25 37-42 53.25-20 14x25 54.23x14 42-48 55.39-34 48x30 56.14-9 (56.14-10) 56...30-24!
B) In plaats van 50...27-31 echter niet 50...26-31? 51.34-30 31-37 (met de bedoeling 52.30-25? wegens het verraderlijke (52.46-41!! 37x46 53.30-24! 19x30 54.28-22 46x19 55.22x35=) 52...27-32! 53.39-34 37-41! 54.46x37 32x41 55.25-20 14x25 56.23x14 41-46+/- ]
34.44-40?
[ Omdat wit na de tekstzet nog (enigszins) van zich af kan bijten met 34.38-32 9-13 35.32x23 13-19 36.49-43 19x28 37.43-38 enz., ]
34...22-27!! De inleiding tot een spectaculaire afwikkeling (in feite een 6x6 ruil) die aan het laatste restje onzekerheid een einde maakt. 35.33x4 20-25 36.4x31 12-18 37.31x20 15x31 Hier had wit de strijd gevoeglijk kunnen staken. In plaats daarvan volgde er nog: 38.29-24 31-37 39.49-44 26-31 40.44-40 31-36 41.24-19 3-9 Zonder vrees voor 42.19-14 9x20 43.48-42 37x48 44.40-35 48x30 45.35x15 16-21! 46.15-10 21-27! 47.10-5 27-31+/- Mijn tegenstandster liet zich een en ander niet meer bewijzen en gaf het op.
0-2